Η Ειρήνη Μαρουλη - Επικουρική Επιμελήτρια Β` μας μιλάει για τα εμβόλια ...
Το εμβόλιο
Είναι βιολογικό παρασκεύασμα που σκοπό έχει να ευαισθητοποιήσει το αμυντικό σύστημα του οργανισμού έναντι συγκεκριμένων παθογόνων μικροοργανισμών, ώστε να αποκτήσει ανοσία. Είναι νεκροί ή αδρανοποιημένοι μικροοργανισμοί ή εξουδετερωμένα παράγωγα αυτών. Αν το άτομο που έχει εμβολιαστεί εμφανίσει τη συγκεκριμένη ασθένεια τότε κατά πάσα πιθανότητα τα συμπτώματα της ασθένειας θα είναι λιγότερο έντονα σε σχέση με τα μη εμβολιασμένα άτομα.
ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
Το πρώτο εμβόλιο που αναφέρεται στην Ιστορία της Ιατρικής είναι το εμβόλιο εναντίον της ευλογιάς. Το 1796 ο Βρετανός παθολόγος Edward Jenner (1749-1823) παρατήρησε ότι οι γυναίκες που άρμεγαν τις αγελάδες παρουσίαζαν φυσαλίδες στα χέρια τους (cowpox- δαμαλίτιδα) και δεν νοσούσαν από ευλογιά. Ο Jenner χρησιμοποίησε το υγρό από τις φυσαλίδες αυτές και εμβολίασε ένα οκτάχρονο αγόρι τον James Phipps. O James, όταν ήρθε σε επαφή με άτομα που έπασχαν από ευλογιά, δε νόσησε. Το πρώτο εμβόλιο ήταν γεγονός. Ο τυφοειδής πυρετός γνωστός και ως Salmonella typhi, μεταδίδεται με τροφή ή νερό που έχουν μολυνθεί με κόπρανα πάσχοντος ανθρώπου. Το 430-426 π.Χ, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας των Αθηνών από τους Σπαρτιάτες, ξέσπασε επιδημία τυφοειδούς πυρετού (γνωστός και ως «λοιμός των Αθηνών») και σκότωσε το ένα τρίτο του πληθυσμού της Αθήνας (50.000). Μεταξύ των νεκρών ήταν και ο πολιτικός, ρήτορας και στρατηγός Περικλής ο οποίος πέθανε το 429 π. Χ. σε ηλικία 66 χρονών. Λόγω της επιδημίας αυτής και του θανάτου του, τελείωσε και ο Χρυσός Αιώνας του Περικλή. Το πρώτο αποτελεσματικό εμβόλιο κατά του τυφοειδούς πυρετού παρασκευάστηκε από τον Almroth Edward Wright το 1896. Το 1909 ο Frederick F. Russell, Αμερικανός στρατιωτικός ιατρός, παρασκεύασε νέο εμβόλιο με το οποίο, μέσα σε 2 χρόνια εμβολιάστηκε ολόκληρος ο αμερικανικός στρατός. Η συστηματική του χορήγηση άρχισε το 1917. Συνολικά μέχρι σήμερα υπήρξαν 7 πανδημίες χολέρας. Η πρώτη πανδημία που αναφέρεται, συνέβη στη Ινδία την περίοδο 1817- 1823 και σκότωσε 15 εκατομμύρια ανθρώπους. Η δεύτερη πανδημία συνέβη το 1829-1851 Απολογισμός 522 000 θάνατοι μεταξύ των οποίων και ο 11ος πρόεδρος των ΗΠΑ, James K. Polk. Η τρίτη πανδημία συνέβη το 1852-1860 .Η τέταρτη πανδημία συνέβη το 1863-1875. Η πέμπτη πανδημία συνέβη το 1881-1896, κυρίως στην Ευρώπη. Αυτή ήταν και η τελευταία σοβαρή επιδημία στη Ευρώπη, λόγω της βελτίωσης των συστημάτων ύδρευσης-αποχέτευσης και των συνθηκών διαβίωσης. Η έκτη πανδημία συνέβη το 1899-1923. Η εβδόμη πανδημία συνέβη το 1961-1970. Η τελευταία επιδημία συνέβη στην Αιτή τον Οκτώβριο του 2010 λόγω της έλλειψης καθαρού νερού, μετά από καταστρεπτικό σεισμό. Τα κρούσματα ήταν πάνω από 150.000 και οι νεκροί πάνω από 4.800 Το νεότερο εμβόλιο κατά της χολέρας είναι το αδρανοποιημένο ολοκυτταρικό Dukoral της Sanofi Pasteur το οποίο χορηγείται από το στόμα σε άτομα από δύο ετών και άνω. Το όνομα της η νόσος, το πήρε από την αρχαία θεά της μανίας και της τρέλας Λύσσα. Το εμβόλιο Imovax Rabies (Human diploid cell vaccine (HDCV) της Sanofi Pasteur το 1980 και το Rab Advert (Purified chick embryo cell vaccine (PCECV) της Novartis το 1997. Συνιστάται η χορήγηση τους σε ομάδες υψηλού κινδύνου και ταξιδιώτες, διότι παγκοσμίως συμβαίνουν ακόμα 40,000 - 70,000 θάνατοι κάθε χρόνο, λόγω δαγκώματος από διάφορα ζώα (σκύλους, γάτες, λύκους, νυχτερίδες κ.ά.). Τα τελευταία δύο χρόνια, μετά από 78 θανάτους στο Μπαλί, οι αρχές σκότωσαν 200.000 σκύλους, διότι δεν υπήρχαν διαθέσιμα εμβόλια. Τον Αύγουστο του 2010, νυχτερίδες με λύσσα, επιτέθηκαν σε 500 ιθαγενείς στον Αμαζόνιο στο Περού και προκάλεσαν το θάνατο σε 4 παιδιά. Όλοι οι υπόλοιποι εμβολιάσθηκαν αμέσως μετά την επίθεση. Οι υπόλοιποι εμβολιάσθηκαν αμέσως μετά την επίθεση. Η 28η Σεπτεμβρίου ορίσθηκε από τη WHO σαν η παγκόσμια ημέρα κατά της λύσσας και περιλαμβάνει την παροχή πληροφοριών και τη διοργάνωση εκδηλώσεων για την πρόληψη και την πλήρη εξάλειψη της νόσου. Το όνομα της νόσου προέρχεται από την ελληνική λέξη διφθέρα που σημαίνει δέρμα. Την ονομασία αυτή, έδωσε ο Γάλλος ιατρός Pierre Bretonneau το 1826 μετά από τη διαπίστωση ότι αναπτύσσονται στις αμυγδαλές, το φάρυγγα και τη μύτη μεμβράνες (διφθέρες). Η μεγαλύτερη επιδημία που αναφέρεται, συνέβη μεταξύ 1735 και 1740 στις αποικίες της Νέας Αγγλίας ( δηλαδή, σε όλες τις πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών που τότε ήταν μόνο 13). Κατά την επιδημία αυτή πέθανε το 80% των παιδιών ηλικίας κάτω των 10 χρονών. Το εμβόλιο κατά της διφθερίτιδας το 1940 συνδυάστηκε με τα εμβόλια του τετάνου και του κοκίτη ως DTP.Εξακολουθεί να χορηγείται μέχρι σήμερα (ως DTP, Td, DTaP, Tdap ή πολυδύναμο τετραπλό, πενταπλό, εξαπλό), διότι σε αρκετές χώρες (κυρίως στην Αφρική και στη νοτιοανατολική Ασία) εξακολουθούν ακόμα να εμφανίζονται κρούσματα διφθερίτιδας. Ο κοκίτης αναγνωρίστηκε ως νόσος το 1578 κατά τη διάρκεια μιας επιδημίας στο Παρίσι. Από τότε, κάθε 3-5 χρόνια εξακολουθούν να υπάρχουν επιδημίες σε αρκετές χώρες. Κάθε χρόνο δηλώνονται 48 εκατομμύρια περιστατικά κοκίτη με 295.000 θανάτους (90% σε αναπτυσσόμενες χώρες). Πριν από την ανακάλυψη του εμβολίου η συχνότητα της νόσου ήταν 160 περιστατικά κάθε 100.000 χιλιάδες πληθυσμού και το 93% αφορούσε παιδιά κάτω των 10 ετών. Από τη δεκαετία του 1940, οπότε και άρχισε να χορηγείται συστηματικά το εμβόλιο, τα περιστατικά ελαττώθηκαν, φτάνοντας το 1 κάθε 100.000 τη δεκαετία του 1970. Το 1882 ο Robert Koch (Nobel Φυσιολογίας 1905) ανακαλύπτει το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης (βάκιλος του Koch). Την ίδια χρονιά ο Louis Pasteur κάνει την πρώτη προσπάθεια για την παρασκευή εμβολίου. Το 1890 Robert Koch παρασκευάζει τη φυματίνη, που ακόμα χρησιμοποιείται για τη διάγνωση της φυματίωσης. Το 1907 ο Charles Mantoux εισάγει το γνωστό ενδοδερμικό test για τη διάγνωση της νόσου. Το 1908 οι Γάλλοι Calmette και Guerin αρχίζουν στη Λίλλη τα πειράματα για την παρασκευή του εμβολίου, γνωστού μέχρι σήμερα σαν BCG, από τα αρχικά του (Bacille Calmette-Guerin)
Τέτανος : Η σχέση μεταξύ του τραύματος και των μυϊκών σπασμών, που οδηγούν συνήθως στο θάνατο είναι γνωστή από αρχαιοτάτων χρόνων, έχει δε περιγραφεί το 400 π.Χ. από τον Ιπποκράτη, ο οποίος αναφέρεται λεπτομερώς στον οπισθότονο και το σαρδόνιο γέλωτα. Η συχνότητα της νόσου από το 1900 μέχρι σήμερα έχει πέσει δραματικά από τα 200, στα 0.4 περιστατικά για κάθε 100.000 πληθυσμού. Αυτό οφείλεται κυρίως στο αποτελεσματικό εμβόλιο που υπάρχει και στην αντισηψία του τραύματος.
Η ιλαρά είναι γνωστή ως πληγή, ή μάστιγα του Γαληνού. Aπό το 165 -180μ.Χ. επιδημία ιλαράς σκότωσε σε ορισμένες περιοχές, το 1/3 του πληθυσμού και αποδεκάτισε το Ρωμαϊκό στρατό. Η παρασκευή και χρήση του εμβολίου εναντίον της ιλαράς έγινε το 1963 από τον Maurice Hilleman της εταιρείας Merck. Σήμερα εξακολουθεί να χορηγείται σε συνδυασμό με την ερυθρά και την παρωτίτιδα (ΜΜR, 1971) ή ως συνδυασμός του MMR με την ανεμευλογιά (ΜΜRV, 2005). Το 1962-65 πανδημία που άρχισε στην Ευρώπη και επεκτάθηκε στις ΗΠΑ, προκάλεσε 30.000 νεκρά βρέφη και αποβολές, ενώ προκάλεσε νευρολογικά συμπτώματα σε 20.000 βρέφη (συγγενή καταρράκτη, κώφωση, τύφλωση, διανοητική καθυστέρηση). Γενικά η ερυθρά, εκτός από το ότι προκαλεί σοβαρές νευρολογικές βλάβες στα έμβρυα, θεωρείται μια πολύ ήπια νόσος της παιδικής ηλικίας. Από το 1971 χορηγείται σε συνδυασμό με την ιλαρά και τη παρωτίτιδα ως MMR και από το 2005 σε συνδυασμό του MMR με την ανεμπευλογιά (ΜΜRV).
Το εμβόλιο της παρωτίτιδας, όπως και της ιλαράς, ανακάλυψε ο Maurice Hilleman της εταιρείας Merck το 1967 και αργότερα το 1971 συνδυάστηκε με τα εμβόλια της ιλαράς και της ερυθράς ως MMR. Από το 2005 το MMR χορηγείται σε συνδυασμό και με το εμβόλιο της ανεμευλογιάς (ΜΜRV). Η ανακάλυψη και χορήγηση του εμβολίου συνέτεινε στη μείωση και σχεδόν εξαφάνιση των επιπλοκών της παρωτίτιδας (αποβολές το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, μηνιγγοεγκεφαλίτιδα, παγκρεατίτιδα, ορχίτιδα και κώφωση.
Η λίστα συνεχίζεται με τρομερές ασθένειες τις οποίες έχουμε καταφέρει να εξαφανίσουμε και να τις αναφέρουμε ως ιστορικές πανδημίες που άφησαν χιλίαδες νεκρούς στο πέρασμα τους. Υψηλής σημασίας βέβαια και ο εμβολιασμός κατά του Μηνιγγιτιδόκοκκου. Παρότι η μηνιγγίτιδα Β είναι σπάνια νόσος, απειλεί τη ζωή του ασθενούς και μπορεί να προκαλέσει σοβαρότατες επιπλοκές. Ο εμβολιασμός είναι ασφαλής και αποτελεσματικός. Όμως, λόγω της σπανιότητας της νόσου και του κόστους του εμβολίου, δεν έχει ενταχθεί ακόμα στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού στη χώρα μας.
Η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος είναι ευτυχώς μια σπάνια, αλλά σοβαρή νόσος, που οφείλεται σε βακτηριακή λοίμωξη των μηνίγγων του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Το συγκεκριμένο μικρόβιο μπορεί επίσης να προκαλέσει λοίμωξη του αίματος, που ονομάζεται μηνιγγιτιδοκοκκική σηψαιμία. Το μικρόβιο αποικίζει τον ρινοφάρυγγα και μπορεί να μεταδοθεί εύκολα από άτομο σε άτομο με το σάλιο, τον βήχα και το φτάρνισμα. Οι ηλικίες που προσβάλλονται συχνότερα είναι τα βρέφη, τα νήπια (0-4 ετών), οι έφηβοι (10-14 ετών) και οι νεαροί ενήλικες (16-23 ετών). Τα συμπτώματα μπορεί να είναι αρχικά ήπια, όμως η νόσος μπορεί να επιδεινωθεί ραγδαία και να είναι θανατηφόρα μέσα σε 24 ώρες. Ακόμα και μετά την έναρξη κατάλληλης αντιβιοτικής θεραπείας, από αυτούς που θα νοσήσουν 1 στους 10 θα πεθάνει και από αυτούς που θα επιβιώσουν, 1 στους 5 θα εμφανίσει σοβαρές μόνιμες νευρολογικές διαταραχές, όπως απώλεια ακοής, επιληψία, εγκεφαλική βλάβη, νεφρική βλάβη, ακρωτηριασμούς.
Εμβόλια για ενήλικες
Εμβόλιο γρίπης. Οι ιοί της γρίπης Α και Β έχουν την ικανότητα να μεταλλάσσονται γεγονός που καθιστά απαραίτητη την παρασκευή νέων αντιγριπικών εμβολίων. Τα εμβόλια περιέχουν ενεργά κύτταρα του ιού. Θα πρέπει να εμβολιάζονται τα άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού όπως είναι τα ηλικιωμένα άτομα, το νοσηλευτικό προσωπικό και οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία τα άτομα που συγκατοικούν με ευπαθή άτομα
Εμβόλιο ερυθράς. θα πρέπει να γίνει έλεγχος αντισωμάτων και επαναληπτικού εμβολιασμού στις νέες γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας καθώς και στους εργαζόμενους σε νοσοκομεία. Αντένδειξη αποτελούν οι γυναίκες που βρίσκονται σε κατάσταση εγκυμοσύνης καθώς και όσοι είναι ανοσοκατασταλμένοι.
Εμβόλιο ηπατίτιδας Β. Με το εμβόλιο αυτό πρέπει να εμβολιάζονται εκτός από ενήλικες και νεογνά μητέρων που είναι φορείς του ιού της ηπατίτιδας Β (ΗΒV) τα παιδιά και οι έφηβοι. Επίσης θα πρέπει να εμβολιάζονται οι νεαροί ενήλικες διότι έχουν μεγάλο κίνδυνο μόλυνσης από ηπατίτιδα Β λόγω αλλαγής ερωτικών συντρόφων. Στις ομάδες υψηλού κινδύνου ανήκουν και οι χρήστες ενδοφλέβιων τοξικών ουσιών. Καθώς και το νέο σχετικά εμβόλιο όχι μόνο για τα κορίτσια μας , αλλά και για τα αγόρια μας κατά του HPV ,γνωστός ως ιός του τραχήλου της μήτρας, που ευθύνεται για την εμφάνιση των κονδυλωμάτων. Είναι ιδανικό ο εμβολιασμός να γίνεται, πριν το άτομο γίνει σεξουαλικά ενεργό, δηλαδή σε νεαρή ηλικία όπου ο οργανισμός δεν έχει εκτεθεί σε κανέναν υπότυπο του ιού. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι ο εμβολιασμός με το HPV εμβόλιο δεν μπορεί να γίνει και αργότερα στη ζωή ενός ατόμου, ακόμα και αν έχει εκτεθεί στον ιό HPV.
Η χορήγηση του εμβολίου αυτού γίνεται δωρεάν σύμφωνα με το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού σε άτομα που πληρούν τα απαραίτητα κριτήρια. Πιο συγκεκριμένα: Σε γυναίκες έως 18 ετών ,σε άντρες που κάνουν σεξ με άντρες έως 26 ετών και σε οροθετικούς άντρες και γυναίκες έως 26 ετών. Η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα πιο σύγχρονα εμβολιαστικά προγράμματα, τόσο στην κάλυψη του παιδικού όσο και του εφηβικού και ενήλικου πληθυσμού.
Το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών τελεί υπό την ευθύνη του υπουργείου Υγείας και τα εμβόλια που περιλαμβάνει παρέχονται δωρεάν από τον δημόσιο φορέα υγειονομικής περίθαλψης (ΕΟΠΥΥ) σύμφωνα με τον πιο πρόσφατο Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας (2018).
Τι σημαίνει όμως κάνουμε αντισώματα, άρα είμαστε καλυμμένοι?
Δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα. Μόλις εμβολιαζόμαστε , δεν κάνουμε αμέσως αυτό που λέμε «αντισώματα», άρα είμαστε καλυμμένοι έναντι της ασθένειας για την οποία εμβολιαστήκαμε. Μόλις λοιπόν εμβολιαζόμαστε, το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει τα συστατικά του εμβολίου ως ξένα, τα καταστρέφει και κρατάει "αρχείο" για τον τρόπο που τα κατέστρεψε.
Απλά τι γίνεται? Με την είσοδο των εμβολίων στον οργανισμό παράγονται αντισώματα έναντι των αντιγόνων/πρωτεϊνών που περιέχονται στο κάθε εμβόλιο. Επομένως σε μια επόμενη έκθεση του οργανισμού στον εισβολέα (ιός - μικρόβιο ) υπάρχουν έτοιμα αντισώματα που σε συνεργασία με το ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού καταφέρνουν να εξουδετερώσουν το μικρόβιο.
Παρενέργειες : Όταν ο εμβολιασμός πραγματοποιείται κατά την παιδική ηλικία είναι γενικά ασφαλής. Οι παρενέργειες, εάν εμφανιστούν, είναι συνήθως ήπιες και εξαρτώνται σε κάθε περίπτωση από το μελετούμενο εμβόλιο. Κάποιες πιθανές παρενέργειες είναι: ο πυρετός, ο πόνος γύρω από την περιοχή του εμβολίου, μυϊκοί πόνοι ή μια αλλεργική αντίδραση. Σοβαρές παρενέργειες είναι εξαιρετικά σπάνιες.
Εναντιώσεις στον εμβολιασμό
Τζέιμς Γκίλρει.
Εναντιώσεις στον εμβολιασμό, από ένα ευρύ φάσμα επικριτών, υπάρχουν σχεδόν από τις πρώτες εκστρατείες εμβολιασμού. Παρόλο που τα οφέλη της πρόληψης του πόνου και του θανάτου από σοβαρές μολυσματικές ασθένειες υπερνικούν σε πολύ μεγάλο βαθμό τον κίνδυνο για σπάνια δυσμενή αποτελέσματα τα οποία ακολουθούν τον εμβολιασμό, επικρίσεις έχουν ανακύψει σε σχέση με την ηθική, την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του εμβολιασμού. Μερικές κριτικές απέναντι στον εμβολιασμό αναφέρουν ότι δεν είναι αποτελεσματικός απέναντι στις ασθένειες ή ότι οι μελέτες για την ασφάλειά του είναι ανεπαρκείς. Μερικές θρησκευτικές ομάδες απαγορεύουν τον εμβολιασμό ενώ κάποιες πολιτικές ομάδες εναντιώνονται στον υποχρεωτικό εμβολιασμό στα πλαίσια της ατομικής ελευθερίας. Στον αντίποδα, ανησυχία έχει προκληθεί στον επιστημονικό κόσμο για μία πιθανή διάδοση επικίνδυνων μολυσματικών ασθενειών όχι μόνο ανάμεσα σε παιδιά των οποίων οι γονείς αρνήθηκαν να τα εμβολιάσουν αλλά και σε άτομα τα οποία λόγω ανοσοανεπάρκειας ή γήρατος αδυνατούν να εμβολιαστούν από μη εμβολιασμένους φορείς, λόγω της διάδοσης ψευδών θέσεων για την ασφάλεια των εμβολίων.
Τα εμβόλια δεν προκαλούν αυτισμό
Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί η άνοδος ενός αντι-εμβολιαστικού κινήματος, το οποίο έχει συνωμοσιολογικές και θρησκευτικές βάσεις. Κύρια ανησυχία υπήρχε για το τριπλό εμβόλιο MMR (Ιλαράς- Ερυθράς-Παρωτίτιδας) και το έκδοχο της Θιμεροζάλης. Είναι σαφές πάντως ότι τα εμβόλια δεν προκαλούν αυτισμό.
Η συζήτηση για το εμβόλιο MMR ξεκίνησε το 1998, όταν ο βρετανός ερευνητής Wakefield δημοσίευσε άρθρο κοιτάζοντας μόνο 12 παιδιά και στο οποίο συνέδεε τον αυτισμό με το συγκεκριμένο εμβόλιο. Την ίδια εποχή υπήρχε αύξηση των διαγνωσμένων κρουσμάτων αυτισμού εξ αιτίας της αλλαγής (διεύρυνσης) στα διαγνωστικά κριτήρια. Το άρθρο πήρε δημοσιότητα και οδήγησε άλλους ερευνητές να εξετάσουν την πιθανή σύνδεση, χωρίς κανένας να καταφέρει να εντοπίσει αντίστοιχη σύνδεση. Έρευνα για το αρχικό άρθρο ανακάλυψε μεθοδολογικά προβλήματα και το περιοδικό απέσυρε το άρθρο. Τέλος, προβληματικό ήταν το γεγονός ότι ο αρχικός ερευνητής λάμβανε χρήματα από δικηγόρο ο οποίος χειριζόταν σχετικές αγωγές για αυτισμό μετά από εμβολιασμό (συνολικά σχεδόν μισό εκατομμύριο δολάρια).
Το έκδοχο για το οποίο υπήρχαν ισχυρισμοί πως προκαλεί αυτισμό, ήταν η θιμεροζάλη (thimerosal), ένα συντηρητικό με βάση τον υδράργυρο, ωστόσο εννέα διαδοχικές μελέτες αποκλείουν αυτό το ενδεχόμενο. Το συγκεκριμένο έκδοχο πάντως σε μεγάλες δόσεις, πολύ μεγαλύτερες από όσες περιέχονται στο εμβόλιο, προκαλεί βλάβη στα νεφρά και τον εγκέφαλο, γι' αυτό και αφαιρέθηκε από το 2001 από τα περισσότερα εμβόλια. Σήμερα, ίχνη θιμεροζάλης περιέχονται στο εμβόλιο διφθερίτιδας, τετάνου και κοκκύτη (DTaP)
«Ο εμβολιασμός αποτελεί ένα από τα πιο ισχυρά όπλα της επιστήμης στη «θωράκιση» της δημόσιας υγείας και αποτελεί δείκτη ευημερίας για κάθε κοινωνία».
ΣΗΜΕΡΑ
Οι νέοι παιδίατροι δεν έχουν δει πλέον διφθερίτιδα, πολιομυελίτιδα, τέτανο και άλλα λοιμώδη νοσήματα. Το γεγονός αυτό ναι μεν είναι πάρα πολύ σπουδαίο, αλλά έχει και μία αρνητική παράμετρο. Πιο συγκεκριμένα, παιδίατροι και νέοι γονείς δεν έχουν δει ορισμένα λοιμώδη νοσήματα και ίσως δεν γνωρίζουν τις δυσάρεστες συνέπειες που μπορεί να έχουν και έτσι δεν είναι φανατικοί υποστηρικτές των εμβολίων, με κίνδυνο επανεμφάνισης των λοιμωδών νοσημάτων.
Η ευλογιά αποτελεί ήδη παρελθόν από το 1978, ενώ άλλες ασθένειες, όπως ο τύφος, ο τυφοειδής πυρετός, ο άνθρακας, η πανώλη, η διφθερίτιδα, η πολιομυελίτιδα και η λύσσα ευρίσκονται υπό έλεγχο και λίγα περιστατικά δηλώνονται κάθε χρόνο. Δυστυχώς όμως υπάρχουν ασθένειες που προκαλούν ακόμα το θάνατο σε εκατομμύρια άτομα, κυρίως σε αφρικανικές και ασιατικές χώρες, όπως η φυματίωση, η ηπατίτιδα Β, ο κοκίτης, η ιλαρά, ο τέτανος ακόμα και η εποχική γρίπη, και η χορήγηση των εμβολίων θα εξακολουθήσει να είναι πολύ σημαντική για πολλές ακόμα δεκαετίες.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Wikipedia https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BC%CE%B2%CF%8C%CE%BB%CE%B9%CE%BF#cite_ref-40
Maglione, M. A.; Das, L.; Raaen, L.; Smith, A.; Chari, R.; Newberry, S.; Shanman, R.; Perry, T. και άλλοι. (1 July 2014). «Safety of Vaccines Used for Routine Immunization of US Children: A Systematic Review». PEDIATRICS. doi:10.1542/peds.2014-1079.
«Possible Side-effects from Vaccines». Centers for Disease Control and Prevention. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2014.
Livio, Susan K. «Nearly 9,000 N.J. school children skipped vaccinations on religious grounds last year». Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2015.
«Outbreak of Measles Among Christian Science Students -- Missouri and Illinois, 1994». Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2015.
UNICEF. «Tracking anti vaccination sentiment in Eastern European social media networks» (PDF). σελ. 19-20.
Dubé, Eve; Laberge, Caroline; Guay, Maryse; Bramadat, Paul; Roy, Réal; Bettinger, Julie A. (2013-08-01). «Vaccine hesitancy». Human Vaccines & Immunotherapeutics 9 (8): 1763-1773. doi:10.4161/hv.24657. ISSN 2164-5515. PMID 23584253. PMC PMC3906279.
«Do Vaccines Cause Autism?» (στα αγγλικά). WebMD. Ανακτήθηκε στις 2017-10-07.
«Vaccines Do Not Cause Autism Concerns | Vaccine Safety | CDC». www.cdc.gov (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2017.
Wolfe R, Sharp L (2002). «Anti-vaccinationists past and present». BMJ 325 (7361): 430-2. doi:10.1136/bmj.325.7361.430. PMID 12193361. PMC 1123944.
Bonhoeffer J, Heininger U (2007). «Adverse events following immunization: perception and evidence». Curr Opin Infect Dis 20 (3): 237-46. doi:10.1097/QCO.0b013e32811ebfb0. PMID 17471032.
Halvorsen R (2007). The Truth about Vaccines. Gibson Square. ISBN 978-1-903933-92-3.
Sinal SH, Cabinum-Foeller E, Socolar R (2008). «Religion and medical neglect». South Med J 101 (7): 703-6. doi:10.1097/SMJ.0b013e31817997c9. PMID 18580731.
Omer, SB; Salmon, DA; Orenstein, WA; deHart, MP; Halsey, N (May 2009). «Vaccine Refusal, Mandatory Immunization, and the Risks of Vaccine-Preventable Diseases» (PDF). New England Journal of Medicine 360 (19): 1981-8. doi:10.1056/NEJMsa0806477. PMID 19420367.
ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΜΒΟΛΙΩΝ 1796- 2011 Κείμενο Επιμέλεια Δρ Νίκος Περσιάνης - Παιδίατρος
ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2021
ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΡΟΥΛΗ
ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Β΄
ΙΑΤΡΙΚΗ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ
ΚΥ.ΣΠΑΤΩΝ
Αφιερωμένο στην κόρη μου Ανδριάνα και στα μικρά μου φιλαράκια Μάξιμο και Υβόννη